ایروانی در گردشگری چه می نماید؟ ، سرنوشت واگذاری های بی ضابطه بناهای تاریخی به شرکت عظام ، جزئیات یک پرونده مفتوح در دادگاه - تیم علمی

با تور ارمنستان از کشور زیبای همسایه دیدن کنید.

خبرنگاران - احسان رستمی پور: پرونده شرکت عظام به اتهام فسادهای مالی در دادگاه انقلاب تهران در حال آنالیز است. عباس ایروانی در جلسه دوم دادگاه به فعالیت های این شرکت در حوزه مراکز اقامتی و گردشگری اشاره نمود و گفت: برای 4 هزار نفر به طور مستقیم و 30 هزار نفر به طور غیر مستقیم اشتغالزایی نموده ام و از خروج 350 میلیون دلار کشور جلوگیری نموده ایم. همچنین ساخت مجموعه های گردشگری و رفاهی از جمله اقدامات ما بوده است که البته بعضی رسانه ها کارهای خیر ما را پوششی برای اقدامات خلاف دانسته اند.

ایروانی در حالی در دادگاه این فعالیت ها را خدمات خود معرفی کرد که واگذاری بناهای تاریخی به این شرکت در دولت قبل مسائل مختلفی را برای حوزه میراث فرهنگی به وجود آورده و پرونده واگذاری و پس دریافت جنجالی عمارت مسعودیه به این شرکت همچنان مفتوح است. به این بهانه نگاهی به سه پرونده واگذاری بناهای تاریخی به شرکت عظام کردیم.

15 آبان 1389 طی مراسمی با حضور حمید بقایی، معاون وقت رییس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی سه بنای تاریخی برای تبدیل به هتل به شرکت عظام واگذار شد. قرعه این واگذاری به نام سه بنای عمارت مسعودیه تهران، خانه عامری های کاشان و کاروانسرای وکیل کرمان افتاده بود تا شرکت عظام این سه بنای تاریخی را به هتل تبدیل کند.

حمید بقایی در این مراسم گفته بود: حیف است که این بناها به مجموعه هایی با کمترین بهره برداری تبدیل گردد. روزی با یکی از رفقا که همه نیز ایشان را می شناسند صحبت می کردیم و آنجا گفتم که فلانی، می خواهم عمارت مسعودیه را تبدیل به مجموعه اقامتی کنم. او نیز آهی کشید و گفت، می دانی اگر این کار را انجام بدهی چه کار بزرگی نموده ای؟ گفتم حتی می خواهم ساختمان میراث فرهنگی را هم تبدیل کنم به موزه، بنابراین تصمیم گرفتیم عمارت مسعودیه را به مجموعه تاریخی و فرهنگی تبدیل کنیم.

بقایی درباره سرمایه گذاری این پروژه ها گفته بود: با ورود سرمایه گذار خصوصی 11 میلیارد تومان از هزینه های سازمان میراث فرهنگی برای مرمت و نگهداری بنا برطرف خواهد شد. گفتیم، آفتابه خرج لحیم نمی خواهیم. هر دفعه 200 میلیون تومان برای مرمت یک بنا هزینه می کنیم و یک بارندگی همه چیز را خراب می نماید. برای همین گفتیم بخش خصوصی در بناها ورود کند و به یاری ما بیاید.

مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری عظام به عنوان شرکتی که تا آن موقع در حوزه نفت و خودروسازی فعالیت داشت نیز در آن مراسم گفته بود: صنعت گردشگری به عنوان یکی از صنایع مهم منجر به توسعه همه جانبه کشورها و توسعه اقتصاد شهری می گردد. بخش خصوصی تاکنون به صورت سازمان یافته و فعال در حوزه بناهای تاریخی حضور نداشته و شرکت عظام برای نخستین بار به این حوزه مخاطره آمیز وارد شده است.

قصه عمارت مسعودیه

این حوزه مخاطره آمیز به تعبیر مدیر شرکت عظام از همان ابتدا نه سرمایه او که سه بنای تاریخی واگذار شده به او را به مخاطره انداخت. شرکت عظام که قراردادی برای مرمت و بعد بهره برداری سه بنای تاریخی یاد شده را داشت، پس از مدتی بهره برداری از عمارت مسعودیه را بدون هرگونه مرمتی شروع کرد. با وجود اینکه از ابتدا بعضی منتقد نحوه واگذاری این بناها به ویژه عمارت مسعودیه به سرمایه گذار خصوصی بودند، عظام در قبال واگذاری تعهد تبدیل این بناها را به هتل داده بود.

اتفاقی که در دو بنا هرگز نیافتد و تنها خانه عامری های کاشان به هتل تبدیل شد. با این وجود شرکت عظام بهره برداری خود از مسعودیه را شروع و این بنای ارزشمند تهران را به جای هتل به کافه، سالن تئاتر و مرکز رویدادهای فرهنگی تبدیل کرد. اقداماتی که از همان ابتدا بدون ضوابط مرمتی و مرمت بخش های در خطر بنا شروع شده بود سر آخر با برگزاری یک پروژه عکاسی پر حاشیه در مسعودیه جنجال ساز شد و سازمان میراث فرهنگی در تاریخ تیر 1395 به صورت یک طرفه قرارداد خود را با عظام لغو و عظام را از این بنا تاریخی بیرون کرد.

پوینده مدیر وقت صندوق حفظ و احیا درباره علت پس دریافت این بنا از عظام گفته بود: در دولت گذشته عمارت مسعودیه در قراردادی به مدت 59 سال (از جمله 3 سال زمان مرمت و 7 سال تنفس پس از مرمت) و با حضور تنها یک شرکت و در یک فرایند واگذاری پر ابهام به شرکت عظام واگذار شد. این قرارداد به شدت از سوی نهادهای نظارتی از جمله سازمان بازرسی کل کشور مورد اشکال بوده و این مراجع نظارتی طی مکاتبات مکرر درخواست لغو و فسخ قرارداد را داشته اند. عمارت مسعودیه طبق قرارداد در مدت سه سال باید کاملا مرمت می شد و در سال 92 مراحل مرمت باید به اتمام می رسید. عظام قبل از اجرا و به پایان رساندن مراحل مرمت اقدام به تخلف نموده و نسبت به بهره برداری اقدام نموده است،

پس از خلع ید عظام بخش هایی از این بنا در معرض دید رسانه ها نهاده شد که با وجود شرایط اضطراری هیچ مرمتی در آنها صورت نگرفته بود. عظام پس از خلع ید در مسعودیه کوشش کرد با سوء استفاده از هنرمندان و ساختن کلیپ در فضای مجازی خود را در موضوع عمارت مسعودیه محق جلوه دهد. پرونده این واگذاری و اختلاف بین وزارت میراث فرهنگی و شرکت عظام همچنان مفتوح است و عمارت فاخر مسعودیه تهران قربانی این واگذاری شده و همچنان با گذشت نزدیک به 10 سال مرمت اساسی نشده است.

کاروانسرای وکیل را رها کردند!

کاروانسرای وکیل یکی دیگر از بناهایی بود که به عظام واگذار شد. این بنای تاریخی حتی به بهره برداری نمایشی مانند عمارت مسعودیه نرسید و با حکم قضایی باز هم شرکت عظام از این پروژه خلع ید شد. این کاروانسرای نفیس هم به علت مسائل حقوقی ناشی از این واگذاری سال ها بلاتکلیف مانده بود. تا عظام زیر بار هیچکدام از تعهداتش نرود. در بین سه بنای واگذار شده تنها خانه عامری های کاشان در یک فاز به پایان رسید و به هتل تبدیل شد و دو بنای دیگر با مسائل حقوقی ناشی از واگذاری به شرکت عظام روبرو شدند.

با وجود مطرح بودن پرونده فساد افتصادی شرکت عظام از سال گذشته، شنیده شده که این شرکت به تازگی یک بنای تاریخی دیگر در شهر کاشان را از وزارت میراث فرهنگی تحویل گرفته است.

فعالیت های شرکت عظام در حوزه بهره برداری آثار تاریخی تاکنون جز زیان و ایجاد بلاتکلیفی برای بناهای تاریخی دستاوری نداشته است. هر چند تا این جلسه دادگاه اشاره ای به فعالیت های مالی عظام در حوزه گردشگری نشده است اما در جلسه دوم دادگاه، متهم ردیف اول پرونده، عباس ایروانی که به فساد فی الارض متهم شده خود به فعالیت هایش اشاره نمود و گفت: ساخت مجموعه های گردشگری و رفاهی از جمله اقدامات ما بوده است که البته بعضی رسانه ها کارهای خیر ما را پوششی برای اقدامات خلاف دانسته اند.

حال باید منتظر ماند و دید در ادامه دادگاه انقلاب تهران با پایان روند رسیدگی چه رای ای برای شرکت عظام صادر خواهد نمود و سرنوشت بناهای در اختیار این شرکت چه خواهد شد.