منطقه دودکش جن در کجا واقع شده است ؟ - تیم علمی

منطقه دودکش جن در زنجان

ماهنشان نام منطقه ای است در جنوب غربی زنجان که در فاصله حدود 100 کیلومتری از این شهر قرار گرفته است. ماهنشان شهری پر رمز و راز است که چند هزار سال پیش محل حکمرانی قوم مادها بوده است. این شهر آثار و بناهای تاریخی و مذهبی زیادی دارد. محلی ها بعضی از این آثار را به دلیل شکل عجیبشان دودکش جن می نامند؛ در حالی که پژوهشگران از وجوه زمین شناسی و باستان شناسی به تحقیق روی آنها می پردازند.دودکش جن و قلعه بهستان یا قلعه ماه نشان از جاذبه های گردشگری زنجان هستند که تا به امروز کمتر شناخته شده اند. این دو در نزدیکی روستاهای بهستان و ماه نشان در حدود 110 کیلوتری زنجان واقع شده اند.استان زنجان محل گذر مسافران زیادی است؛ اما کمتر کسی در آن به مدت طولانی توقف می نماید و از رد پای جن و پری در این استان باخبر است. می گویند ماه نشان قدمتی چهارهزار ساله دارد و دلیل این ادعا، دژی قدیمی است که در پای دودکش جن بنا شده است.

تاریخچه دودکش جن

دودکش جن چیست؟

دودکش جن در حقیقت ستونی سر به فلک کشیده از جنس خاک رس فشرده است که در اثر فرسایش طولانی به این شکل در آمده است. در بالای این ستون تخته سنگی مسطح واقع شده است که ظاهری دودکش مانند به آن داده است. بومیان منطقه به آنها لقب دودکش جن داده اند زیرا در گذشته ساخت هر بنایی را که برای انسان سخت بوده است به دیو و جن نسبت می دادند. تعداد دو عدد از این دودکش ها در راستا ماه نشان نرسیده به قلعه وجود دارد. این پدیده طبیعی در اصطلاح زمین شناسی هودو (Hoodoo) نامیده می شود و در اصل نوعی سنگ به شکل قارچ می باشد که بر اثر فرسایش پدید آمده و شبیه به مناره بلند و نازکی است که سنگ دیگری روی آن قرار گرفته است. هودوها بیشتر در آمریکا دیده می شوند که یک نمونه از آن ها در منطقه برایس کنیون می باشد که تصاویر آن نیز بسیار مشهور است.

دودکش جن به چه معناست

در غرب رودخانه می سی سی پی و شرق کوه های راکی آمریکا و کانادا نیز این پدیده های طبیعی دیده شده اند. در کپه داغ ترکیه نیز وجود دارند که مردم داخل آن ها زندگی می نمایند. در صربستان و تایوان نیز این مناظر دیده شده اند. در بخش فرانسوی کوه های آلپ این پدیده را به نام خانم هایی با موهای درست شده می شناسند. در روستای وردیج در نزدیکی منطقه وردآورد نیز نمونه هایی وجود دارد که به خاطر شکل و نوع فرسایش، آن ها را هودو می نامند اما فقط در زنجان آن ها را دودکش جن نام گذاشته اند که در این خصوص دلیل مشخصی وجود ندارد و شاید به اعتقادات کهن مردم این خطّه برمی شود.هودوها بیشتر در آمریکا دیده می شوند، در برایس کنیون که تصاویر آن نیز بسیار مشهور است. در غرب رودخانه می سی سی پی و شرق کوه های راکی آمریکا و کانادا هم دیده شده اند. در کپه داغ های ترکیه هم هستند و مردم داخل آن ها زندگی می نمایند. در بخش فرانسوی کوه های آلپ نیز آن ها را به نام خانم هایی با موهای درست شده می شناسند. هودوها در صربستان و تایوان هم وجود دارند.

صرب ها حتا این پدیده ها را از سال 1959 میلادی تحت حفاظت قرار داده اند و برای ثبت در فهرست عجایب هفت گانه دنیا جدید، آن ها را نامزد نموده اند. در روستای وردیج (نزدیک منطقه وردآورد) در استان تهران هم نمونه هایی وجود دارد که به خاطر شکل و نوع فرسایش شان آن ها را هودو می نامند؛ اما فقط در زنجان آن ها را دودکش جن نام گذاشته اند. هودوها همواره پدیده ای جذاب برای ژئوتوریست ها و زمین شناسان بوده اند؛ اما گویا وجود نام جذابی مانند دودکش جن هم تا کنون نتوانسته علاقه مندان به این حوزه را به زنجان بکشاند و این پدیده، دور از اقدامات حفاظتی، در معرض تخریب قرار گرفته است، بویژه دژ کهن پای آن با نام قلعه بهستان که 64 اتاق و دو راه پله دارد و ثبت ملی هم شده، اما آنجا نیز به دلیل نبود حفاظت کافی در حال تخریب شدن است. هودوها همواره پدیده ای قابل توجه برای زمین شناسان هستند اما از هودوهای زنجان هیچ حفاظتی انجام نمی شود و در معرض تخریب قرار گرفته است.

موقعیت مکانی:

استان زنجان، 20 کیلومتری شهر ماه نشان و 120 کیلومتری زنجان ، نزدیکی روستای بهستان

جاذبه گردشگری - دودکش جن

راستا دسترسی به دودکش جن و قلعه بهستان:

از کنار دودکش ها که عبور کنیم نرسیده به ماه نشان، به بقایای قلعه ای بزرگ می رسیم که قلعه بهستان یا تخت دیو نام دارد.

وارد آزادراه زنجان-تبریز شوید. 35 کیلومتر که از زنجان دور شدید، خروجی ماه نشان را در منطقه ای به نام نیک پی خواهید دید و باید وارد این راستا شوید. این جاده در ضلع جنوبی آزادراه است و 60 کیلومتر که در آن برانید، قبل از ماه نشان به بهستان می رسید. پس از رسیدن به سه راهی ایلی بلاغ راستا را به سمت ماه نشان ادامه دهید و روستای میرآخور را هم رد کنید. وقتی از روی پل قزل اوزن عبور کردید، بلافاصله جاده فرعی سمت چپ تان را انتخاب کنید که از روستاهای سریک و تک آغاج و بهستان رد می شود و سپس به قلعه بهستان می رسد.