رونمایی از طرح عجیب مجلس ، برگزاری رفراندوم برای قیمت بنزین - تیم علمی

طرحی که به گفته ابوترابی 22 نفر آن را تا به امروز امضا کرده اند و حدود 80 امضای دیگر می خواهد تا در دستور کار قرار بگیرد.

اما اگر مجلس با این همه پرسی موافقت کند، کدام یارانه ها احتمالا حذف می شود؟ احتمالا تاکید مجلس این است که یارانه های پنهان انرژی حذف شود و در مقابل یارانه نقدی برخی از دهک ها بیشتر شود.

حذف یارانه پنهان انرژی یعنی چه؟

منظور از یارانه های پنهان یارانه هایی است که دولت می پردازد تا برخی از کالاها از جمله بنزین، آب و برق و نان و … ارزانتر به دست مردم برسد. آنگونه که پیش از این هم بارها مطرح شده است بخش مهم یارانه های پنهان اقتصاد ایران مربوط به یارانه حوزه انرژی و سوخت است. یارانه ای که دولت برای بنزین می دهد.

بر این اساس اگر قرار باشد، یارانه پنهان انرژی حذف شود به این معناست که قیمت برخی از کالاها واقعی شود و دولت به آنها یارانه ندهد. مانند آزادسازی قیمت بنزین و دیگر حامل های انرژی.

مهم ترین چیزی که در بحث حذف یارانه پنهان مطرح می شود مساله قیمت بنزین است. اما دولت اکنون برای هر لیتر بنزین چقدر یارانه می دهد؟ قیمت هر لیتر بنزین در فوب خلیج فارس حدود 39 سنت است که با دلار بازار آزاد حدود 10 هزار تومان است. اگر قیمت واقعی بنزین 90 درصد فوب خلیج فارس باشد، قیمت واقعی بنزین حدود 9 هزار تومان است.

این یعنی دولت روی هر لیتر بنزین سهمیه ای، 8 هزار تومان و روی بنزین آزاد 5 هزار تومان یارانه می دهد!

ایرنا در گزارشی نوشته که مصرف بنزین در حال حاضر به 80 میلیون لیتر در روز رسیده و این اندازه حدود 62 تا 63 میلیون لیتر آن از محل بنزین یارانه ای است.

این یعنی دولت برای بنزین یارانه عجیبی می دهد. یارانه ای که مجموع آن عددی بیش از کل بودجه سالانه کشور است.

مبلغ یارانه پنهان انرژی چقدر است؟

مصطفی طاهری؛ عضو کمیسیون صنایع و معادن چندی پیش گفته بود اندازه یارانه پنهان انرژی در ایران هزار هزار میلیارد تومان است؛ بیشتر از بودجه سالانه کشور. سال گذشته هم رئیس مجلس به نقل از محمدباقر نوبخت گفته بود: اندازه سوبسید پنهان پرداختی در لایحه بودجه 1400 حدود 1400 هزار میلیارد تومان است.

پیش از این هم زمانی که علی لاریجانی رئیس مجلس بود اعلام کرده بود که یارانه پنهان انرژی در ایران 900 هزار میلیارد تومان است. این نشان می دهد که عدد یارانه پنهان انرژی در ایران بالاست و مدام در حال افزایش است.

خبرنگاران هم پیش از این با استناد به گزارشی از آژانس بین المللی انرژی گفته بود ایران در سال 2019 حدود 86 میلیارد دلار (معادل حدود 2 هزار تریلیون تومان) یارانه مصرف سوخت فسیلی پرداخت کرده است و رتبه اول را در پرداخت یارانه انرژی بین همه کشورهای جهان دارد.

سهم دو میلیونی ایرانیان از یارانه پنهان

نکته جالب تر اینکه سهم هر ایرانی از این یارانه پنهان روزانه 65 هزار تومان است. یعنی اگر دولت بخواهد یارانه پنهان انرژی را حذف کند و آن را مستقیما به مردم بدهد ماهانه حدود 2 میلیون تومان می شود.

اما مساله مهم در این میان این است که اگر قرار باشد یارانه انرژی حذف شود، باید قیمت برخی حامل های انرژی از جمله بنزین و سایر سوخت ها واقعی و البته گران شود. اما ایران در سال 98 تجربه افزایش قیمت بنزین را داشت و منجر به اعتراضاتی در سراسر کشور شد.

برای همین به نظر نمی رسد که مجلس مجوز اجرای این طرح را داشته باشد. چون در حالی که کنندگان مدام تاکید می کنند هدف آنها افزایش قیمت بنزین نیست و مساله واقعی کردن قیمت است، اما آمارها و یارانه بنزین می گوید دولت برای حذف یارانه انرژی چاره ای جز افزایش قیمت ها ندارد.

برای مطالعه گزارش آژانس بین المللی انرژی درباره یارانه انرژی در ایران گزارش زیر را بخوانید: