مریخ نورد فرصت به خاتمه راه رسید؛ کوشش ها برای احیاء فرصت نتیجه نداشت - تیم علمی

مریخ نورد فرصت پس از طوفانی بزرگ که سراسر سیاره مریخ را پوشاند پیروز به ارتباط با زمین نشد. آخرین پیغام این مریخ نورد 20 خرداد به زمین رسید. پس از آن مهندسان ناسا بیش از هزار پیغام برای برقراری دوباره ارتباط ارسال کردند که متاسفانه هیچ کدام نتیجه ای در بر نداشت. دلیل قطع ارتباط طوفان شن سراسری مریخ بود که اجازه رسیدن نور خورشید به پنل های خورشیدی فرصت را نمی داد. پس از انتها طوفان نیز این مریخ نورد نتوانست دوباره فعالیت خود را از سر بگیرد.

جان کالاس (John Callas)، مدیر پروژه مریخ نورد کاوش مریخ در JPL ناسا، درباره کوشش های انجام شده برای احیاء فرصت گفت: ما هر اقدام مهندسی منطقی به منظور کوشش برای احیاء فرصت را انجام دادیم و به این نتیجه رسیدیم که احتمال دریافت سیگنال بسیار کمتر از آن است که کوشش برای احیاء را ادامه دهیم.

مریخ نورد فرصت در میان ماموریت های کاوش سیارات منظومه شمسی ماموریتی افسانه ای به شمار می رود. در ابتدا قرار بود فرصت تنها 90 روز را در سطح مریخ بگذراند و هزار متر را در خاک مریخ طی کند. اما فرصت به این اهداف اولیه بسنده نکرد و 60 برابر زمان در نظر گرفته شده به فعالیت ادامه داد و در مجموع حدود 45 کیلومتر را در سطح مریخ پیمود.

فرصت در مریخ چه کرد؟

مریخ نورد فرصت در ابتدای سال 2004 و پس از هفت ماه سفر در فضا در سطح مریخ فرود آمد. همتای فرصت، یعنی مریخ نورد روح (Spirit)، بیست روز پیش از فرصت به مریخ رسیده بود و در منطقه ای دیگر مشغول فعالیت بود. مریخ نورد روح پیش از انتها ماموریتش در سال 2011 هشت کیلومتر را در مریخ پیمود.

از اولین روز فعالیت فرصت در مریخ گروهی از مهندسان، دانشمندان و راهنمایی گران مریخ نورد با همکاری یک دیگر چالش های پیش روی فرصت را از میان برداشتند. کنترل مریخ نورد در سطح ناهموار مریخ کار آسانی نیست و گذشتن از سنگ ها و صخره ها و بالا رفتن از شیب های تند چالش های فراوانی را مقابل متخصصان قرار می داد. فرصت در ماموریتش از شیب 32 درجه نیز بالا رفت که رکوردی در میان مریخ نوردها و ماه نوردهاست.

مریخ نورد فرصت در طول پانزده سال ماموریتش دستاوردهای فراوانی داشت که از میان آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

- 220 متر جابه جایی در یک روز که رکوردی در میان مریخ نوردهاست.

- ارسال بیش از 217 هزار تصویر به زمین، از جمله پانزده تصویر 360 درجه پانورامای رنگی.

- آنالیز ده ها سنگ برای آشکار ساختن مواد معدنی، طیف نگاری و تصویربرداری میکروسکوپی.

- یافتن نوعی ماده معدنی که در آب تشکیل می گردد.

- کشف شواهد قوی از وجود جریان آب در گذشته مریخ که مشابه آب آشامیدنی دریاچه های زمین بوده است.

در مجموع کاوش های مریخ نوردهای دوقلو روح و فرصت نشان داد مریخ در گذشته شرایطی کاملا متفاوت با امروز داشته است. امروز مریخ سیاره ای سرد و خشک است اما در گذشته های دور آب مایع بر سطح مریخ جریان داشته و شرایط کاملا با امروز متفاوت بوده است.

این راستا ادامه دارد

مریخ همواره جزء سوژه های جذاب آسمانی برای بشر بوده است. چه از زمان باستان که خدای جنگ بود تا به امروز که مقصدی هیجان انگیز برای کاوش های فضایی است. کاوش مریخ ادامه خواهد داشت و تنها یک سال بعد و با ارسال مریخ نورد مارس 2020 (Mars 2020) فصل جدیدی از کاوش سیاره سرخ شروع خواهد شد.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از مریخ نورد فرصت.

Credit: NASA/JPL/Cornell University