خبرنگاران احتیاج به خون دائمی است، اهدای آن را نباید فراموش کنید - تیم علمی

به گزارش روز پنجشنبه خبرنگاران، برخی از بیماران مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی از مصرف نمایندگان دائمی خون هستند و مصرف خون برایشان حیاتی است و بیش از 20درصد از خون اهدایی به وسیله بیماران مبتلا به تالاسمی به مصرف می رسد و از سویی دیگر مصدومان حوداث رانندگی ونوزادانی که دچار زردی می شوند برخی از بیماران که احتیاج به اعمال جراحی دارند از احتیاجمندان به خون هستند و از سویی دیگر برخی از بیماران مانند بیماران سرطانی هم احتیاجمند فرآورده هایی چون پلاکت و پلاسما هستند .

سازمان انتقال خون در ایران متولی جمع آوری و تامین خون مورد احتیاج بیمارستان ها و مراکز درمانی است و گاهی به علت برخی شرایط مانند وقوع برخی از حوادث و اعمال جراحی احتیاج به خون افزایش می یابد و تامین خون و فرآورده های آن فقط از راه اهدای خون به وسیله اهدا نمایندگان که انسان هایی نوع دوست و ایثار گر هستند امکان پذیر است .

از سویی دیگر گاهی در شرایط خاص مانند سردی و آلودگی هوا و البته از سال گذشته تا کنون هم به خاطر شیوع کرونا اندازه اهدایی خون کاهش یافته است و بنابراین ازیک طرف افزایش مصرف خون و از سویی دیگر کاهش اهدای خون شرایطی را فراهم نموده است که اهدا نمایندگان خون به کمک سازمان انتقال خون و بیماران بیایند و با اهدای به موقع خون نجات دهنده جان بیماران باشند .

اهدانمایندگان توجه داشته باشند به جای اهدای خون هیجانی که به یک باره در یک بازه زمانی خاص همه اقدام به اهدای خون می نمایند ، به تدریج و همیشگی برای اهدای خون مراجعه نمایند تا خون مورد احتیاج بیماران تامین شود .

با شیوع کرونا از اسفند ماه سال گذشته شاهد کاهش 5تا 30 درصدی اهدای خون بودیم و در حال حاضر هم حدود 8درصد اهدای خون کاهش دارد، اگرچه تا کنون خون مورداحتیاج بیمارستان ها و مراکز درمانی با استفاده از شبکه ملی خون رسان در سرتاسر کشور تامین شده است و به رغم کاهش ذخایر خون کمبودی درخصوص تامین خون نداشتیم ، اما احتیاج است که اهدا نمایندگان در شرایطی مانند ایام تعطیلی و نوروز اهدای خون را فراموش ننمایند و به فکر بیماران باشند .

از چه سنی می توان خون اهدا کرد؟

بشیر حاجی بیگی سخنگوی سازمان انتقال خون گفت : در کشور ما از سن 18 سالگی تا 60 سالگی می توان خون اهدا کرد، اهدانمایندگان مستمر خون (با سابقه حداقل دو بار در سال) تا سن 65 سالگی با نظر پزشک مستقر در انتقال خون و مشاور اهدانمایندگان می توانند خون اهدا نمایند.

وی در خصوص طیف سنی اهدای خون در ایران اضافه کرد: در ایران اندازه اهدای خون در افراد 18 تا 25 سال 17 درصد، 26 تا 35 سال 38 درصد، 36 تا 45 سال 27 درصد، 46 تا 55 سال 15 درصد و 56 تا 60 سال هم 3 درصد است.

حاجی بیگی گفت: بیشترین اندازه اهدای خون در کشور متعلق به 26 تا 35 ساله ها است. ایران به اسم اولین کشور منطقه مدیترانه شرقی توانست در سال 2007 میلادی به شاخص صد درصدی اهدای خون داوطلبانه و بدون چشمداشت دست پیدا کند.

اهدای خون آهسته و پیوسته

وی تاکید نمود: در مراکز انتقال خون نباید کیفیت فدای کمیت شود برترین محل برای ذخیره سازی خون در کشور در رگ های اهدانمایندگان است و خوشبختانه هر وقت به خون و فرآورده های آن احتیاج است مردم یار و یاور سازمان انتقال خون بودند.

حاجی بیگی ادامه داد: با توجه به احتیاج بیمارستان ها به پلاکت که یکی از فرآورده های مشتق از خون است اهدای خون باید همیشگی و به صورت روزانه باشد زیرا این فرآورده در خارج از بدن و درون کیسه های خون تنها تا 3 روز پایدار است.

وی اضافه کرد: بعلاوه 20 درصد خون تهیه شده و اهدا شده در کشور به مصرف افراد تالاسمی می رسد و این بیماران باید خون تازه تزریق نمایند به همین علت اهدای خون باید به صورت روزانه باشد.

حاجی بیگی با تاکید بر اهمیت اهدای خون آگاهانه و پرهیز از اهدای هیجانی گفت: سال ها است که اهدای خون هیجانی در کشور جای خود را به تصمیم آگاهانه و اهدای خون مسئولانه داده است.

گروه های خونی درکشور

وی گفت : حجم خون دریافتی از هر اهدانماینده خون 450 سی سی (میلی لیتر) است که البته 63 سی سی (میلی لیتر) ماده ضد انعقاد و نگهدارنده هم درون هر کیسه خون وجود دارد.

حاجی بیگی گفت: در ایران 90 درصد اهدانمایندگان خون گروه خونی مثبت و تنها 10 درصد گروه خونی منفی دارند.

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: گروه خونیA مثبت 27 درصد، B مثبت 22 درصد، A منفی 3 درصد، B منفی 2 درصد، O مثبت 34 درصد، O منفی 4 درصد، AB مثبت 7 درصد وAB منفی یک درصد خون های اهدایی را تشکیل می دهندو فراوان ترین گروه خونی،O مثبت است.

مراکز آماده خدمت

با توجه به فصل سرما و زمستان و بعلاوه فرا رسیدن بهار، تمامی مراکز انتقال خون سراسر کشور با توجه به درخواست های فراوان اهدای خون آماده ارائه نوبت دهی اهدای خون مردم نوع دوست و ایثارگر به صورت منظم و مرتب و با فواصل مشخص شده هستند.

حاجی بیگی ادامه داد: با توجه به درخواست برای تیم های سیار انتقال خون و استقرار تیم های اهدای خون در مراکزی که درخواست حضور این تیم را دارند، در حال نوبت دهی با فواصل مرتب هستیم تا بتوانیم جوابگوی آنها باشیم.

توصیه هایی برای اهدا نمایندگان خون

حاجی بیگی در ادامه پنج توصیه برای متقاضیان اهدای خون داشت و گفت : هنگام مراجعه برای اهدای خون حتماً کارت ملی همراه داشته باشند، وزن اهدانمایندگان بالای 50 کیلوگرم باشد،-آقایان در سال 4 بار و خانم ها به خاطر مسائل فیزیولوژیک سه بار در سال می توانند خون اهدا نمایند،- افرادی که تحت عمل جراحی قلب باز قرار گرفته اند معاف دائم از اهدای خون هستند و زنان تا سرانجام دوره شیردهی از اهدای خون معاف هستند.

ارجحیت کیفیت بر کمیت

حاجی بیگی ادامه داد: حفظ سلامت داوطلبان اهدای خون و تکریم ارباب رجوع برای سازمان انتقال خون ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است و به هیچ وجه از افرادی که شرایط اهدای خون ندارند و اهدای خون برای سلامتی آنها مضر است، خون دریافت نخواهد شد.

وی اضافه کرد: استانداردهای سازمان انتقال خون ایران به خاطر افزایش ضریب امنیت و سلامت خون اهدایی سخت گیرانه است.

حاجی بیگی گفت: ضریب امنیت و سلامت اهدانمایندگان مستمر خون بسیار بیشتر از اهدانمایندگان بار اول است، اهدانمایندگان مستمر خون اصول خود مراقبتی را به خوبی رعایت می نمایند.

چقدر خون کافی است؟

وی توضیح داد: مطابق دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی برای هر هزار نفر جمعیت در هر کشور تعداد 20 اهدانماینده مورد احتیاج است تا احتیاجهای اساسی به انتقال خون تأمین شود که این احتیاج هم بستگی به عرضه و تقاضا در کشورها دارد. تقاضا برای خون در کشورهای با عایدی بالا بیشتر به علت جراحات و بیماری های قلبی است.

حاجی بیگی گفت: در ایران میانگین شاخص اهدای خون به هزار نفر جمعیت در ادارات کل انتقال خون کشور در سال 98 نزدیک به 25 بوده است. این در حالی است که در برخی از استان های ما این عدد بسیار بالاتر از میانگین کشوری است.

وی ادامه داد: در استان سمنان شاخص اهدای خون به هزار نفر جمعیت 40 نفر است که بسیار بالاتر از میانگین کشوری است، این عدد در استان مازندران 38 نفر، استان یزد 32 نفر، گیلان 31 نفر، فارس 30 نفر، هرمزگان 29 نفر است.

اهدای خون در پاندمی کووید19

حاجی بیگی گفت: مهم ترین دغدغه مراکز انتقال خون در دوران پاندمی کووید 19 حفظ توازن میان فراوری و تقاضا است، اعداد اهدانمایندگان ممکن است کاهش پیدا کند که نرخ این کاهش در برخی از کشورها 30 درصد بوده است اما این کاهش تا حدی در هفته های پس از آغاز پاندمی به علت کاهش احتیاج به انتقال خون و لغو شدن عمل های جراحی غیر اورژانسی جبران شده است.

وی اضافه کرد: بعلاوه در مواقع کاهش ذخایر خون در جهان ممکن است لازم باشد بیمارستان ها بیماران بر اساس اندازه و نوع احتیاج به خون و فراورده های آن اولویت بندی نمایند. تشکیل کمیته های بیمارستانی برای کاهش هدررفت خون و محصولات آن و مدیریت بهینه مصرف خون باید در دستور کار قرار گیرد.

وی با اشاره به امنیت مراکز اهدای خون و سلامت خون های اهدایی گفت: با توجه به مطالعات موجود و رفتار کرونا ویروس های قبلی احتمال انتقال بیماری به وسیله انتقال خون نزدیک به صفر است.

سخنگوی سازمان انتقال خون ایران، تاکید نمود: در دوران کووید 19 و شیوع کرونا در کشور در 8 ماهه 1399 نسبت به 8 ماه مدت مشابه سال قبل در ایران هفت درصد کاهش اهدای خون داشتیم.

وی اضافه کرد: در 8 ماهه سال 1399 بیشترین اندازه خون اهدایی در کشور مربوط به استان های تهران با 15 درصد، فارس با 8 درصد و خراسان رضوی 7 درصد بوده است.

حاجی بیگی با اشاره به رشد یک درصدی اهدای خون بانوان در هشت ماهه سال 99 نسبت به مدت مشابه سال 98 در کشور گفت: بیشترین اندازه رشد در این 8 ماه در استان های چهارمحال و بختکمک، خراسان جنوبی، فارس، گلستان و هرمزگان بوده است.

وی اضافه کرد: بعلاوه بیشترین اندازه شاخص اهدای خون بانوان در کشور مربوط به استان های لرستان 8 درصد، کردستان 8 درصد، خراسان جنوبی 8 درصد بوده است.

حاجی بیگی گفت: میانگین شاخص اهدای خون بانوان در کشور طی 8 ماهه سال 99، برابر با 5.2دهم درصد است که نسبت به مدت مشابه سال 98 یک درصد افزایش نشان می دهد.

وی ادامه داد: در هشت ماهه سال 1399 یک میلیون و 591 هزار و 213 نفر برای اهدای خون به مراکز انتقال خون سراسر کشور مراجعه نموده اند که از این تعداد یک میلیون و 257 هزار و 846 واحد خون اهدا شده است.

حاجی بیگی گفت: بعلاوه طی این مدت 2 میلیون و 172 هزار واحد خون و فرآورده شامل گلبول قرمز فشرده شده، پلاکت و پلاسما در بیمارستان ها و مراکز درمانی کشور توزیع شده است.

گزارش از ناهید حاجی خانی