رونق مالی در ازای رشد صنعت گردشگری، وجود جاذبه های فراوان در قم - تیم علمی

با وبسایت گردشگری تریپ ادوایزر همراه باشید.

نگرانی های موجود در ارتباط با آسیب پذیری محیط زیست و از طرفی کمبود اعتبارو مسائل در بخش صنعت توسعه صنعت و گردشگری را در کشور و به ویژه در استان قم با مسائل بسیاری همراه ساخته است.

در استان قم به دلیل شرایط اقلیمی و مشکل کم آبی کشاورزی از نمی تواند بیش از حد خاصی رشد داشته باشد و از طرف دیگر کمبود نقدینگی و مسائل مالی فراوری نمایندگان در سال های گذشته بسیاری از صنایع استان را به تعطیلی یا ادامه حیات با کمتری حد ظرفیت خود کشانده است و اینجاست که پای سالم ترین صنعت جهان یعنی صنعت گردشگری که از آن به عنوان صنعت صلح در جهان یاد می گردد به میان می آید.

توسعه صنعت توریسم، راه حلی است که کشورهای دیگر این بار هم پیش از ما در آن گام نهادند و هر سال میلیاردها دلار سود از این طریق عاید کشورهای فعال در این عرصه می گردد.

استان قم هم برخلاف تصور عامه مردم از جاذبه های گردشگری بسیاری از جمله جاذبه های طبیعی، فرهنگی اجتماعی و ژتو توریسم بهره مند است که استفاده از این ظرفیت ها می تواند علاوه بر رونق مالی استان به ایجاد اشتغال یاری نموده و در عین حال استان را از آسیب های محیط زیستی که آن را تهدید می نماید حفظ کند.

مسئله ای که لازمه آن توسعه گردشگری مسئولانه است و راهنمایان گردشگری می توانند نقش برجسته ای در رواج آن ایفا نمایند.

خبرنگاران به همین منظور گفت وگویی با اعضای هیئت مدیره انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان قم از جمله سید حسین موسوی اصل رئیس، نجمه سادات فقیه نایب رئیس و رضا علی اصل، خزانه دار این انجمن انجام داده است که در ادامه می آید.

کار راهنمایان گردشگری چیست؟

علی اصل: راهنمای گردشگری یا راهنمای تور فراتر از چیزی که به ذهن عموم می رسد که اطلاعات ابتدایی رادر سفرها در اختیار مردم می گذارد، راهنمای گردشگری آموزش دیده و حرفه ای چیزی فراتر از این است و در واقع پل ارتباطی بین فرهنگی های مختلف چه در داخل کشور وچه بین کشورهای مختلف و در سطح بین الملل است و از آن به عنوان پیشانی صنعت گردشگری یاد می گردد.

رئیس جمهور در کنواسیون جهانی گردشگری، راهنمایان را سفیران صلح و پل ارتباطی بین فرهنگ ها خطاب کردند و از آنجایی که صنعت گردشگری صنعت صلح است، حضور و تخصص راهنمایان گردشگری بسیار اهمیت دارد.

یک راهنمای گردشگری چه خصوصیاتی دارد؟

علی اصل: همه برنامه ریزی هایی که انجام می گردد تا یک توریستی از یک منطقه بازدید کند نهایتاً به یک راهنما ختم می گردد، در تورهای فرهنگی، طبیعت گردی و حتی سلامت نقش راهنمای گردشگر در جهان بسیار اهمیت دارد، راهنمای گردشگر باید مطالعه خود را بسیار افزایش داده و نسبت به یک منطقه، مسیرهای دسترسی، قومیت، تاریخ و فرهنگ ساکنان منطقه آشنایی داشته باشد و باید مانند یک استاد دانشگاه از همه جزئیات منطقه اطلاعات داشته باشد، چرا که توسط گردشگر مورد سؤال قرار می گیرد.

عملکرد راهنمایان گردشگری در قم به چه صورت است؟

موسوی: انجمن صنفی راهنمایان گردشگری زیر نظر اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری و وزارت کار فعالیت خود را از 4 سال پیش و از سال 92 شروع نموده است و تا به امروز از 28 عضو فعال برخوردار است، افرادی که امروز عضو انجمن راهنمایان گردشگری هستند دوره های خاص توسط میراث را گذارنده و بعد از یک پروسه یک سال کارت راهنمای گردشگری دریافت می نمایند.

در حال حاضر سه نوع کارت فرهنگی تاریخی، طبیعت گردی و ژئوتوریسم طراحی شده است که بیشتر فعالان راهنمای گردشگری استان قم هم در بخش طبیعت گردی و بعد از آن فرهنگی تاریخی مشغول به فعالیت هستند.

استان قم جزء معدود استان هایی است که از راهنمایان تخصصی طبیعت گردی بسیاری برخوردار است و برخلاف تصور عموم مردم، استان قم در زمینه جاذبه های گردشگری طبیعت گردی از استان های درجه یک در کشور محسوب می گردد و راهنمایان گردشگری طبیعت گردی استان به حدی از تخصص رسیده اند که در اتاق های فکر در سطح کشور از ظرفیت های آن ها استفاده می گردد.

انجمن راهنمایان گردشگری در استان قم تا به امروز چه اقداماتی انجام داده است؟

علی اصل: مهم ترین کاری که این انجمن انجام می دهد این است که هویت راهنمایان گردشگری که تا به امروز تقریباً ناشناخته مانده بود به مسئولان دولتی، به آژانس ها و فعالان عرصه گردشگری و هم به مردم به عنوان فردی که می تواند به توسعه گردشگری یاری نموده وتجارت گردشگری را پرسود تر کند در سطح جامعه معرفی می نمایند و این اتفاق به خوبی در استان قم در حال اجرا است.

انجمن صنفی شکل گرفته، آموزش های تخصصی به متقاضیان راهنمای گردشگری داده می گردد و برنامه های مختلف تلویزیونی برای توسعه فرهنگ گردشگری تهیه شده است و در واقع انجمن صنفی راهنمایان گردشگری بیش از هر چیزی به دنبال توسعه مفهوم گردشگری مسئولانه است.

توسعه گردشگری در حال حاضر در قم چقدر اهمیت دارد و آیا زیرساخت ها برای رسیدن به این توسعه کافی است؟

علی اصل: باتوجه به تغییر اقلیم و مدیریت غلط منابع آبی ما امروز با مشکل خشکسالی در استان قم روبرو هستیم، دشت های ممنوعه در استان قم روز به روز در حال رشد است و امکان حفر چاه بعضاً وجود ندارد و به سویی می رویم که کشاورزی باید متوقف گردد چون آبی نمانده است و کشاورزان امکان کشاورزی ندارند و از سوی دیگر صنعت ما با مشکل روبرو شده است و بسیاری از واحدهای صنعتی در شکوهیه به تعطیلی کشیده شده است.

از طرف دیگر در استان قم ظرفیت های بسیار بالای گردشگری وجود دارد که در سطح بین المللی می تواند گردشگر جذب کند، همه این ها باعث شده است که نگاه مسئولان و فعلان مالی به سمت توسعه گردشگری برود.

در زمینه زمین گردشگری گنبد نمکی و دریاچه حوض سلطان در سطح جهان مطرح هستند که اگر گردشگری و به خصوص گردشگر خارجی توسعه پیدا کند می توانیم درآمدهای چند صد میلیارد دلاری در سطح استان داشته باشیم؛ آمارهای خیره نماینده ای در جهان در این زمینه وجود دارد.

درآمد گردشگری سلامت چند میلیون دلار بوده است که ظرفیت های آن در استان قم وجود دارد، یا درآمد بعضی از کشورها از تنها پرنده نگری برابر درآمد نفتی کشور است و تنها با استفاده اصولی و پایدار از این ظرفیت ها طیف زیادی از جوانان می توانند در این عرصه مشغول شوند.

روستائیان که امروز به سختی کشاورزی می نمایند با اقامت دادن به یک گردشگر در خانه روستایی و پختن غذای محلی می توانند درآمدی بسیار بیشتر از قبل داشته باشند و برای رسیدن به این سطح راهنمایان گردشگری بسیار می توانند یاری نمایند.

چقدر توسعه گردشگری می تواند به ایجاد اشتغال به ویژه در استان قم یاری کند؟

فقیه: مناطق کویری و جاذبه های گردشگری زمین شناختی استان قم می تواند برای بسیاری از گردشگران خارجی جذاب باشد، وقتی که تعامل با جامعه محلی ایجاد شده و امکان جذب گردشگر توسط خود اهالی بومی یک منطقه ایجاد گردد، از مهاجرت های بی رویه جلوگیری می گردد و دیگر روستائیان مجبور نیستند برای امرار معاش خود به شهرها مهاجرت نمایند و بعضاً حتی به مشاغل کاذب روی بیاورند، بلکه با فروش سوغات، صنایع دستی و محصولات خوراکی خود کسب درآمد می نمایند.

اما لازمه این مطلب این است که گردشگری به صورت پایدار باشد و اینجا باز هم نقش راهنمای گردشگر مطرح می گردد که گردشگری همراه با تخریب و رواج فرهنگ بیگانه نباشد و به همین دلیل نقش راهنمای گردشگری در این منطقه بسیار با اهمیت است.

علی اصل: روستای مشک آباد یکی از روستاهای محروم قم است که در دشت مسئله واقع شده است، این دشت به دلیل کم ابی کانون بحران ریزگرد شده است و همه چیز به شکل ناپایدار در این روستا پیش می رود و به زور انتقال آب و راه های دیگر روستاییان تا به امروز در این منطقه حفظ شده اند، اما اگر گردشگری مسئولانه و پایدار به این منطقه وارد گردد معیشت اهالی بومی منطقه می تواند متحول گردد.

مردم محلی با ورود گردشگر برای اینکه بتوانند اقامت این گردشگران را فراهم نمایند ناخودآگاه تعداد زیادی از شغل ها ایجاد می گردد و کسی سراغ کشاورزی با همه آسیب هایی که دارد نمی رود و علاوه بر ایجاد اشتغال اقلیم هم حفظ می گردد.

جامعه هدف انجمن راهنمایان گردشگری در چه سطحی است و تا به امروز چه اقداماتی توسط این انجمن اجرا شده است؟

در سه بخش استانی، ملی و فراملی کوشش می کنیم که گردشگر جذب کنیم، اما اصلی ترین فعالیت ما در سطح بین المللی است، اخیراً نمایندگانی از 45 کشور جهان در کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری به ایران آمده بودند که ترسیم چهره ایران و معرفی جاذبه های گردشگری در این کنوانسیون خود می تواند به جذب توریست خارجی یاری کند، بیشترین درآمدزایی هم به وسیله همین جذب توریست های خارجی ایجاد می شد که در کوشش هستیم که برای جذب هر چه بیشتر آن کوشش کنیم.

کنوانسیون راهنمایان بزرگ ترین رویداد گردشگری کل جهانست که هر دو سال یک بار در یک کشور برگزار می گردد ایران برای اولین بار در دوره قبلی که هفدهمین دوره برگزاری کنوانسیون بود شرکت کرد و توانست با اولین حضور خود میزبانی دوره بعد را به دست آورد که هیچ کشوری به جز کانادا تا به حال نتوانسته بود به این مهم دست پیدا کند.

در استان قم چقدر ظرفیت جذب گردشگر وجود دارد و نقاط با اهمیت برای جذب گردشگری در قم چیست؟

فقیه: اخیراً اعضای انجمن های راهنمای گردشگری سراسر کشور را به قم دعوت کردیم و جاذبه های قم را به آن ها معرفی کردیم، اطلاع رسانی مناسب و جذابیت هایی که باید ایجاد می شد تا به امروز ایجاد نشده است تا جایی که امروز بسیاری قم را تنها با حرم و جمکران می شناسند، در حالی که قم از جاذبه های طبیعی، فرهنگی تاریخی و زمین شناختی بسیار ارزشمندی برخوردار است.

تیمچه قم یکی از آثار بسیار ارزشمند فرهنگی تاریخی است که امکان ثبت بین المللی آن وجود دارد، گنبد نمکی می تواند ثبت طبیعی و ملی گردد که مقدمات آن در حال اجرا است و از کشورهای اروپایی برای دیدن این جاذبه به قم می آیند، کاروانسرای دیر گچین که مادرکاروانسراهای ایران است هم از دیگر جاذبه های گردشگری است که مورد بی مهری واقع شده است که باید همه این موارد به مردم و گردشگران معرفی گردد.

بعد از بازدید راهنمایان گردشگری از قم بسیاری از آن ها پکیج های تور را بر روی قم بستند که همه این ها به رونق مالی استان یاری می نماید.

هر جا که در ایران گردشگری توسعه پیدا نموده است نابودی و تخریب جاذبه های گردشگری به همراه داشته است، چه باید کرد که این توسعه گردشگری برای کشور گران تمام نگردد؟

فقیه: این مسئله نگرانی اصلی ما در انجمن راهنمایان گردشگری است، 10 ماده و کد اخلاقی در گردشگری توسط انجمن صنفی گردشگری معین شده است، بسیاری از اماکن و جاذبه های گردشگری امروز در استان وجود دارند که هنوز ظرفیت پذیرش گردشگر در آن ها وجود ندارد.

گنبد نمکی در استان قم هنوز ظرفیت پذیرش حجم بالای گردشگر را ندارد و نمی گردد هر گروه با هر شرایطی در این مناطق گام بگذارند و باید با استانداردهای دقیقی این اقدام صورت بگیرد، اما امروز گردشگری به سمتی پیش می رود که مردم این مناطق را شناسایی نموده و به آن ورود پیدا می نمایند

در واقع نمی توان جلوی ورود آن ها را گرفت و در اینجا تنها وظیفه مردم و رسانه و راهنمایان گردشگری است که با فرهنگ سازی کوشش نمایند که این گردشگری مسئولانه و پایدار صورت بگیرد و علاوه بر این احترام به جوامع محلی حتماً باید لحاظ گردد و انجمن صنفی راهنمایان گردشگری در این رابطه پیشرو است.

راه حل ترویج این کدهای اخلاقی چیست؟

ما شعاری در اکوتورسیم داریم که هیچ ردی از ما در طبیعت باقی نمی ماند جز رد پا و چیزی برنمی داریم جز عکس یکی از کارهایی که انجمن صنفی راهنمایان گردشگری برای توسعه گردشگری پایدار انجام داده است ورود به مدارس است، اعتقاد داریم که فرهنگ احتیاج به آموزش دارد و آموزش هم باید در سنین کم ایجاد گردد که بتوانیم نتیجه مشهودی کسب کنیم، مانند همیار پلیس به دنبال این هستیم که در هر خانواده ای یک همیار گردشگر داشته باشیم.

امروز ما در سطح جهان مدارس طبیعت داریم، اصول زندگی کردن در طبیعت و فرهنگ احترام به طبیعت و موجودات زنده آموزش داده می گردد که این مسئله خصوصاً در شرایط زندگی فعلی که عموم مردم زندگی ماشینی دارند و از طبیعت فاصله گرفته اند بسیار اهمیت دارد و مدارس و رسانه ها هم می توانند اثرگذار باشند.

پک آموزشی برای طبیعت گردی طراحی شده است و آماده ورود به مدارس هستیم، آموزش پرورش هم در این زمینه ابراز همکاری نموده است و هر زمان که از سوی آموزش و پرورش اعلام گردد برای آموزش مسائل گردشگری به مدارس ورود پیدا خواهیم کرد.

خوشبختانه نگاه به گردشگری برگشته است، ده سال پیش نگاه ها به گردشگری به ویژه در استان قم به دلیل شرایط ویژه آن خیلی قابل قبول نبود و با محدودیت های بسیاری روبرو بود اما در حال حاضر این نگاه عوض شده است و خوشبختانه ما امروز در دوره گذاری قرار داریم تا به شرایط ایده آل گردشگری که درآینده حاصل می گردد نزدیک شویم.