سلاحی به نام زبان بدن در ارتباطات - تیم علمی

زبان بدن اصول خاص خود را دارد تا در برقراری ارتباط موثر واقع گردد.

به گزارش خبرنگاران، کلمات و زبان عادی نمی تواند جوابگوی ارتباط پیچیده ما باشد. هر چقدر زیبا و رسا کلمات را سر هم کنیم، باز هم در بیان عمق احساس و عاطفه مان ضعیف و مستاصلیم. حتی گاهی اوقات کلماتی که از زبان مان خارج می شوند با احساس مان زمین تا آسمان فاصله دارند. شوخی می کنیم و می خندیم اما دل مان خون است. اشک از چشمان مان سرازیر است اما شوق و ذوق داریم. شاید مشکل بزرگ خیلی از ما همین باشد که نمی توانیم آن چه را در فکر داریم با حروف الفبا قالب گیری کنیم و ارائه بدهیم. با این که تصویر و صدای هر دوست و آشنایی با ما تنها یک تماس ویدئویی فاصله دارد، هنوز هم تکنولوژی نتوانسته جای ارتباط حضوری را بگیرد. هنوز حرف های مهم رودررو گفته می شوند؛ حتی اگر تصویر طرف مقابل در صفحه تلفن همراه مجذوب نماینده تر و باکیفیت تر باشد. حرف هایی هست که از حنجره بیرون نمی آید اما در شکلی دیگر خودش را نمایان می نماید تا ما برای هر ارتباطی درگیر املا و انشا نشویم. یک سلام و احوالپرسی ساده می تواند در چند پیغام ساده گنجانده گردد اما گاهی از آهنگ سلام یکی از اطرافیان متوجه غم خداحافظی در حرکات و نگاهش می شویم. چرا جملات نمی توانند شکل دهنده اصلی ارتباط ما باشند؟ چطور بدون آن که حرفی در سر داشته باشم همه اسرارمان را لو می دهیم؟

زبان بدن، تنها زبان مشترک انسان

بیش از 6000 زبان در جهان صحبت می گردد. با وجود این حتی انسانی که زبان مادری اش را هم نمی تواند خوب صحبت کند، توانایی ارتباط برقرارکردن و انتقال منظور را در سراسر جهان دارد. زبان بدن تنها زبانی است که احتیاج به یادگیری ندارد اما در عین حال می تواند مهم ترین مساله برای یادگیری باشد. حقیقت گاهی اوقات به زبان آورده نمی گردد اما علت بر آن نیست که نتوان آن را شنید. با زبان بدن می توان حرف هایی را شنید که هیچ وقت بیان نمی شوند و کلماتی را خواند که تحت هیچ شرایطی از زبان خارج نمی شوند.

زبان بدن آن قدر جدی و تاثیرگذار است که تقریبا همه سیاستمداران و وکلای درجه یک، مربیان کارکشته و مجربی را برای تعلیم این زبان استخدام می نمایند. اگر قرار است یک مدیر قصورش را پنهان کند یا وکیلی قصد پوشاندن حقیقت را داشته باشد، باید علاوه بر زبان، تمام اعضا و جوارح آنها در این دروغگویی شرکت نمایند تا آنها که زبان بدن می دانند، متوجه واقعیت نشوند. این روزها بعد از هر جلسه سیاسی و فرهنگی، تمامی حرکات دست و پا مورد تحلیل قرار می گیرند. کافی است یک سفیر پایش را کج بگذارد یا وزیری دستش را به نشانه تحکم بلند کند. از آن لحظه به بعد، جملات نقش شان را از دست می دهند و این بدن است که پرده از نیت اصلی برمی دارد.

زبان بدن اگر چه از ابتدای تولد مورد استفاده قرار می گیرد اما هیچ وقت آموزش داده نمی گردد. اگر زبان بدن بدانید، مثل دانایی در صحبت به یک زبان خارجی، توانایی صحبت و درک افرادی را دارید که اطرافیان تان از آن عاجزند. با این تفاوت که زبان بدن، زبانی برای همه است. از نوزاد یک روزه تا پیرمردی در کما، از یک دوست فامیلی تا غریبه ای در هزاران کیلومتر آن طرف تر آن را متوجه می شوند و تسلط بر آن می تواند شما را چند قدم جلو بیندازد. شاید زمانی فرابرسد که از دست وپای خودمان برای گفتن حرف هایی که برای زبان سنگین اند یاری بگیریم.

زبان بدن چقدر مهم است؟

زبان بدن از زبان آوایی مهم تر است. مهم نیست فارسی حرف می زنید یا عربی، این بدن شماست که حرف می زند. مطالعات نشان داده است که تنها هفت درصد از ارتباطات از کلمات ناشی می گردد. 38درصد از ارتباط ما با دیگران به عناصر آوایی ما تعلق دارند مثل تن صدا و سرعت حرف زدن. 55درصد از ارتباط هم مربوط به بخش غیرکلامی و زبان بدن است که به حالات چهره، شرایط بدن و حرکات دست مربوط می گردد. این یعنی کلمات در رتبه آخر اهمیت ارتباطی قرار دارند و حتی نوع گفتن کلمات از خود آنها مهم تر هستند. ما چه دوست داشته باشیم، چه دوست نداشته باشیم، در حال برقراری ارتباط غیرکلامی با دیگران هستیم. پس مهم است که یادبگیریم چگونه سیگنال های غیرکلامی را مدیریت کنیم تا بتوانیم به طور موثر با افراد دیگر ارتباط برقرار کنیم. اگر تسلطی بر زبان بدن نداشته باشیم، ممکن است دهان مان یک چیز بگوید و زبان بدن مان کاملا متفاوت عمل کند. خیلی اوقات همین موضوع باعث گیج شدن طرف مقابل می گردد. برای مثال ممکن است در یک مصاحبه کاری از اعتمادبه نفس و تمرکز خودتان بگویید اما از تماس چشمی خودداری کنید و مدام با دکمه پیراهن تان بازی کنید، پیغام ها متناقضی را برای مصاحبه شونده فرستاده اید. البته برای تقویت همه بخش های زبان بدن راه چاره های مختلفی وجود دارد تا بتوانیم حرف و بدن مان را متحد کنیم.

چطور با بدن مان حرف بزنیم؟

قبل از این که اولین کلمه از دهان مان خارج شده باشد، برداشت اولیه از شخصیت و رفتارمان در فکر طرف مقابل شکل می گیرد. اولین برداشت ها مهم ترین بخش شناسایی و درک آدم های نو در زندگی است که طبق تحقیقات اجرا شده به فاصله هفت تا 17 ثانیه پس از دیدار اولیه شکل می گیرد. برای این که قبل از آغاز صحبت مکالمه خاتمه نیابد، باید به نکات مهمی توجه کرد. لباس مناسب پوشیدن نکته اول است. نوع ورود به هر مکان نیز به شدت تاثیرگذار است. بایستی صاف بایستید و شانه هایتان را به عقب برگردانید. لبخند بزنید و مستقیما به سمت کسانی بروید که قصد دیدار شان را دارید.

دست دادن قدم بعدی در ارتباط غیرکلامی است. دست دادن باید محکم باشد اما نه با فشار زیاد. دست دادن محکم نشان از تسلط شما دارد. در حالی که یک مصافحه شل و وارفته می تواند نشانه اضطراب، بی علاقگی و بی اعتمادی باشد. حتی تعداد ثانیه هایی که دست دیگری را در دست دارید تاثیرگذار و مهم است. حالت بدن را بعد از دست دادن تنظیم کنید. در حالی که صاف نشسته اید و شانه هایتان را عقب نگه داشته اید، شرایط بدن خود را در حالت پذیرا و باز قرارداده و دست هایتان را روی پایتان قرار دهید و در مواقع لازم در حرف زدن از آنها یاری بگیرید؛ البته به میزان! از قلم نیاندازید که صاف نشستن به معنای عصا قورت دادگی نیست و باید کمی بدن تان را از کمر به جلو خم کنید. شرایط بدن یا Posture می تواند به تنهایی شما را با اعتمادبه نفس و هیجان زده جلوه دهد یا از شما تصویری بی حوصله و دفاعی در فکر مخاطب تان بسازد.

حرکات مختلف با دست می تواند در نفوذ کلام شما تاثیر بسزایی بگذارد حتی اگر فرد روبه رویتان چیزی از زبان بدن نداند. حرکات دست باید ثابت و قوی باشند. کف دست به سمت بالا از انواع ژست هایی است که اعتمادساز است. اگر هنگام صحبت قلب خود را لمس کنید، مهری بر واقعی بودن حرف های شما خواهد بود. اگر مشاهده کردید که هم صحبت تان انگشتان دستش را به هم چسبانده، می توانید نتیجه بگیرید که از حرف های خود اطمینان دارد. بعلاوه دست های قلاب شده به هم نشان از اضطراب و ناآرامی است. لمس گردن هم از نشانه های خجالت است.

زبان بدن می تواند ساعت ها مورد بحث قرار گیرد و تحلیل گردد. یادگیری آن هم می تواند مجذوب نماینده باشد. در صورت خواندن چند مقاله و تحقیق در خصوص روان شناسی زبان بدن، به این نتیجه خواهید رسید که بسیاری از اطرافیان تان حرفهایی نگفته دارند که هیچ گاه به شما نگفته اند و قصد برملا کردنش را هم نداشته اند.