پاسخ علمی به چند سوال در رابطه با کرونا ویروس نو؛ از علت ابتلای بیشتر مردان تا تاثیر گرما - تیم علمی

دانش امروزی ما در رابطه با کرونا ویروس نو در مراحل ابتدایی خود قرار گرفته است. هر روز مقالات بسیاری در رابطه با این ویروس در ژورنال های معتبر جهان به چاپ می رسد و ابعاد نوی از پاتوژنز و بیماری زایی این ویروس ناشناخته را برای همگان معین می نماید. شاید بسیاری از سوالات ما در رابطه با این ویروس در سال-های بعد به جواب های واضح و معینی منتهی گردد، اما در حال حاضر بسیاری از اطلاعات متخصصان با مشاهده کیس های مختلف بیماران به جمع بندی رسیده است.

سوال های زیادی در رابطه با این ویروس امروزه در بین افراد مطرح می گردد؛ چرا بروز علائم در بعضی افراد شدید تر و برای بعضی دیگر خفیف تر است؟ آیا این ویروس علاقه بیشتری به بیماری زایی در مردان دارد؟ با گرم تر شدن هوا شاهد کاهش مبتلایان به کووید 19 خواهیم بود و آیا بهبود یافتگان از بیماری باز هم ناقل بیماری محسوب می شوند؟

همه این ها سوالاتی هستند که سعی شده است با جمع آوری اطلاعات از منابع علمی پاسخ مناسبی برای آن-ها ذکر گردد که در ادامه آن ها را آنالیز خواهیم کرد:

چرا کرونا ویروس نو بعضی افراد را دچار بیماری سخت تر می نماید؟

همچون بسیاری از بیماری های تنفسی دیگر، بیماری زایی کووید 19 هم طیف بسیار گسترده ای را در بین مبتلایان شامل می گردد. خوش بختانه در بخش گسترده ای از این طیف بیماران علائم خفیفی از بیماری را بروز می کنند.

علائم خفیف می تواند به یک سرما خوردگی نچندان قوی شباهت داشته باشد یا پنومونی های خفیف ریوی. اما شرایط برای تمامی افراد به همین شکل طی نمی گردد. حدود 14 درصد افراد تظاهرات شدیدی از بیماری را بروز می دهند که تنگی نفس های شدید هم در همین دسته قرار می گیرد.

برای 5 درصد از بیماران شرایط از این هم وخیم تر می گردد و با شوک سپتیک (طوفان سایتوکاینی و عفونت-های منتشر در خون)، نارسایی تنفسی پیش فراینده و نارسایی سیستمیک ارگان های مختلف بدن روبرو می-شوند. در بیشتر موارد، مرگ و میر ثبت شده ناشی از این ویروس هم در همین دسته قرار می گیرد.

اما راز این تفاوت در ابتلا چیست؟

دانشمندان بسیاری در حال تحقیق و آنالیز تفاوت های ناشی از ابتلا به ویروس کرونای نو در بین افراد مختلف هستند. پاسخ هنوز معین نیست. اما ژنتیک همواره حرفی برای گفتن دارد! شاید تفاوت در خفیف یا شدید بودن بیماری به ژنتیک افراد و مستعد بودن آن ها برای برانگیختن پاسخ های شدید علیه ویروس است.

بیماران و افراد مسن بیشترین گروه های در معرض خطر هستند.

آخرین داده های ناشی از تجزیه و تحلیل در حدود 45000 مورد تایید شده در چین نشان می دهد که افرادی که به فرم های شدیدتری از بیماری COVID-19 دچار می شوند، افراد مسن هستند و یا دارای بیماری های زمینه ای می باشند. این در حالی است که مقدار مرگ و میر در مبتلایان سالم کمتر از یک درصد گزارش می-گردد.

اعداد زیر مقدار مرگ و میر در بین افراد با شرایط یا بیماری های مختلف را نشان می دهد:

11 درصد در بیماران قلبی عروقی

8 درصد در بیماران دیابتیک

6 درصد در بیماران مبتلا به مسائل مزمن تنفسی، پرفشاری یا سرطان

15 درصد در افراد بالای 80 سال

یکی از دلایل این امر می تواند تحلیل رفتن سیستم ایمنی با افزایش سن و بیماری های مزمن باشد. سیستم ایمنی در این افراد نمی تواند یک پاسخ هماهنگ و مناسب برای از بین بردن میکروارگانیسم ایجاد کند؛ و بجای آن یک پاسخ افسار گسیخته و نابجا فراوری می گردد. فراخوانی عمده سلول های ایمنی و در نهایت مرگ ناشی از پاسخ های شدید.

اما همانطور که گفته شد، این ویروس مرموز تا به امروز جان بسیاری از افراد که نه سن و سال بالایی داشته اند و نه دچار بیماری های زمینه ای بوده اند را هم گرفته است. پاسخ را باید در فاکتور های ژنتیکی و محیطی در ابتلای افراد دانست.

در مطالعاتی که تا به امروز بر روی سویه های مختلف موشی صورت گرفته است، نشان داده اند که بیماری زایی کرونا ویروس نو در سویه های مختلف ژنتیکی هم فرق دارد.

اما فاکتور های محیطی همچون مصرف سیگار و قرارگیری در معرض هوای آلوده به ویروس هم می تواند احتمال ابتلا را افزایش دهد.

مردان ممکن است بیشتر از خانم ها به کرونا ویروس نو مبتلا شوند؟

یک یافته در داده های نو منتشر شده در هفته گذشته این است که اگرچه تعداد مشابهی از زنان و مردان با SARS-CoV-2 بستری شده اند، اما مقدار مرگ ناشی از این ویروس در بین مردان بیشتر بوده است.

مقدار مرگ و میر در مردان 2.3 درصد و در بین خانم ها 1.7 درصد گزارش شده است.

اما علت این تفاوت در ابتلا چیست؟

یکی از فرضیاتی که در این زمینه مطرح است، گیرنده ای است که ویروس با استفاده از آن به سلول میزبان وارد می گردد، گیرنده ای بنام ACE-2. ژن این گیرنده بر روی کروموزوم X. قرار گرفته است و در صورت تغییر یا جهش مردان در ابتلا به بیماری مستعدتر هستند؛ چراکه بانوان دارای دو نسخه از این کروموزوم هستند و درصورت اختلال در ژنتیک این کروموزوم، به وسیله کروموزوم X. دیگر، جبران می گردد.

اما فرضیه دیگر بیان می دارد بعلت اینکه مردان قشر بیشتری از افراد سیگاری را شامل می شوند، ریه آن-ها هم نسبت به خانم ها مکان مناسب تری برای توسعه این ویروس خواهد بود.

تمامی این موارد فرضیه هایی هستند که برای اثباتشان احتیاج به آزمایشات و تحقیقات فراوان است. اما پی ریزی تمام تحقیقات پیچیده هم از فرضیه های ساده شروع می گردد.

آیا فرایند ابتلا به بیماری با افزایش دما، کاهش می یابد؟

هنوز سخن از واژه ریشه کنی برای این ویروس بسیار زود است. چیزی که امید داریم، کاهش فرایند ابتلا در یک شیب ملایم است. درصد مرگ و میر ناشی از کووید 19 بسیار پایین و در حدود 2 درصد است، اما تعداد مبتلایان و گستردگی شیوع آن زنگ خطر را به صدا در آورده است. در بسیاری از منابع گفته شده است که با افزایش دما باید شاهد کاهش فرایند ابتلای افراد به این ویروس باشیم، اما تعداد مبتلایان و مرگ و میر گزارش شده در استان های گرم کشور چین هم خبر های خوشی ندارد.

طبق مطالعات، ویروس کرونای نو در درمای 4 درجه پایدار است و در 60 درجه زیر صفر می تواند تا چندین سال زنده بماند. افزایش دما فقط می تواند مقاومت ویروس را کاهش دهد، اما هیچ گونه تاثیری بر مقدار بیماری زایی آن نخواهد داشت.

آیا ممکن است بیماران بهبود یافته از کرونا همچنان ناقل بیماری باشند؟

سوال دیگری که فکر بسیاری از متخصصان را به خود مشغول نموده است و نتایج آن در مجله معتبر Jama به چاپ رسیده است معین می نماید که درصدی از بیماران بهبود یافته از کرونا محتمل است ناقل بیماری باشند.

در این مطالعه چهار بیمار که از پرسنل بیمارستان بوده اند با RT-PCR تست شدند تا درمان آن ها و توانایی برگشت آن ها به سر کار معین گردد.

چهار معیار برای ترخیص از بیمارستان برای این افراد در نظر گرفته شده است:

1. دمای نرمال بدن برای بیش از 3 روز

2. رفع شدن علائم تنفسی

3. بهبود قابل توجه ضایعات در CT اسکن ریه

4. نتایج منفی متوالی تست RT-PCR با فاصله حداقل یک روز

تست RT-PCR به فاصله 5 و 13 روز بعد از ترخیص مجدد انجام شد که همگی مثبت بودند. تمام بیماران سه تست مثبت در طول 4 الی 5 روز بعد داشتند. تست ها با یک کیت از شرکت دیگر هم تکرار شد که مثبت بود. در این بین بیماران بدون علامت بودند و توضیح حالی از تماس نو هم نداشتند.

این مطالعه پیشنهاد نموده است که معیار های فعلی برای ترخیص بیماران باید مجدد ارزیابی گردد.