کارنامه دولت کارنامه نظام - تیم علمی

به همین اعتبار مـی توان گفت که تشریح کارنامه دولت در واقع تشریح کارنامه بخش مهمی از نظام است. بی شک هر کارنامه ای و از جمله کارنامه دولت های مختلف جمهوری اسلامی ایران هم منتقدان و مخالفانی دارد. برای این طیف ها دو امکان در برابر این کارنامه ها قابل تصور است؛ اولی نقد آن کارنامه و دومی تخطئه و تخریب و تحریف آن که تفاوت بین آن تفاوت از زمین تا آسمان است؛ نقد کارنامه دولت اتفاقاً خود می تواند نماد یک دستاورد عظیم یعنی آزادی برای نظام و انقلاب ما باشد. در مقابل اما تخطئه و تخریب و تحریف این کارنامه چیزی نیست جز تخطئه و تخریب و تحریف دستاورد نظام.

رئیس جمهوری به درستی در آخرین سخنرانی خود در راهپیمایی 22 بهمن، دستاوردهای 8 ساله دولت های یازدهم و دوازدهم و همین طور شرایط کشور در طول سال های 92 تا کنون را تشریح کرد و شرح داد. پیش از هر چیز این حق رأی دهندگان به او و کل شهفرایندان کشور است تا از اقدامات این دولت کسب اطلاع نمایند. مهمتر اما اینکه در شرایط خاص امروز، روایتی روشن تر از واقعیت کشور به مردم ارائه گردد. این روایت دو بخش مهم دارد؛ اول اینکه ما در این سال ها و خصوصاً تحت تأثیر چهار عامل مهم تحریم های قبل از 92، کاهش شدید قیمت جهانی نفت، تحریم های دولت ترامپ و همین طور بحران کرونا چه شرایطی داشتیم و دیگر اینکه در چنین شرایطی توانستیم چه بکنیم. اما شاید از یک زاویه برجسته ترین قسمت سخنان دیروز رئیس جمهوری، عذرخواهی ایشان از مردم به دلیل بعضی کمبودها و عدم تحقق بعضی وعده ها بود.

به این معنا که رئیس جمهوری صرفاً در مقام تشریح نماینده اقدامات دولتش ظاهر نشد و سعی کرد به عنوان یک مسئول در برابر شهفرایندان قرار بگیرد و مسئولیت خوب و بد کارنامه اش را بر عهده بگیرد.

این در واقع یک نگاه ملی به مقوله مسئولیت عالی سیاسی است، به این معنا که یک کارنامه ملی نباید مستمسک رقابت جناحی باشد چرا که این کارنامه صرفاً دو وجه مهم دیگر دارد؛ یکی خدمت به مردم و دیگری پاسخگویی به مردم بابت نقاط قابل نقد و دارای ایراد. با این مقدمه باید گفت که یکی از مهمترین آسیب های سیاست ورزی در کشور ما عدم تفکیک مسائل ملی از رقابت های جناحی است. در باب این موضوع تا به امروز سخنان فراوانی زده شده اما جای تأسف است که این سخنان و آسیب شناسی ها هنوز کمترین تأثیری نداشته اند. این نگاه کشور و نظام را در یک تصویر دوپاره و قطبی شده ترسیم می نماید. همین نگاه نیز زمینه ساز این تفسیر شده که تمام کم و کاستی های کشور ناشی از رأی مردم و انتخاب غلط است. به عبارتی بعضی طیف ها برای توفیق در همان انتخاب، راه چاره را در تخطئه انتخاب های قبلی مردم و آثار آن یافته اند. در چنین تحلیل هایی در مقابل این انتخاب نیز عموماً بخش های انتصابی قرار داده می شوند. حال آنکه تمام اینها در کنار هم یک پیکره واحد را تشکیل می دهند و تقویت چنین دیدگاهی بدون شک انسجام و اتحاد این پیکره واحد را با خطر روبرو می نماید.

نظام جمهوری اسلامی ایران مکانیسمی است که در آن اجزای مختلف با درجات و جنس های متفاوتی از مشروعیت مشغول فعالیت می باشند و دارای یک ارتباط کاملاً ارگانیک با همدیگر هستند. همانقدر که تجزیه و تحلیل خروجی عملکرد یک ماشین با جدا کردن عملکرد بخش های مختلف از همدیگر کاری اشتباه و خطاست، همین کار در قبال نظام نیز خطایی جدی به نظر می رسد.

ما هم اکنون در برهه ای که تحت سنگین ترین فشارهای دشمنان خارجی هستیم به سمت یک انتخابات بسیار مهم و حیاتی حرکت می کنیم. آن هم در روزهایی که چهار سال از کوشش تمام عیار دشمنان خارجی برای ناامیدی کامل مردم از دستاوردهای نظام و انقلاب و با هدف ایجاد شورش داخلی می گذرد. مجموع این شرایط بدان معناست که طبق گفته دیروز رئیس جمهوری و با ارجاع به سخنان رهبر معظم انقلاب، اصل مشارکت در انتخابات و برگزاری باشکوه آن اهم از بقیه مسائل و از جمله نتیجه آن است. این نوع مشارکت نیز حاصل نخواهد شد مگر اینکه همزمان دو موضوع مهم محقق شوند؛ یکی برگزاری یک انتخابات رقابتی با تنوع نامزدها و دیگر احیای امید مردم و تشریح واقعیت ها در سطح جامعه.

هرچند اکنون بعضی گروه های سیاسی، دولت را رقیب خود می دانند و کارنامه آن را کارنامه رقیب و به همین دلیل در حال اعتبارزدایی از این کارنامه هستند اما آنچه که در عمل اتفاق می افتد دو موضوع مهمتر است؛ یکی اینکه این فرایند اعتبارزدایی نه از کارنامه این دولت بلکه اعتبارزدایی از کارنامه نظام در این برهه زمانی است و دیگر اینکه این کار به نوعی امیدزدایی اجتماعی هم محسوب می گردد، یعنی همان چیزی که دسیسه گران خارجی در پی آن بودند تا با تخریب امید مردم، از این نظام و کشور خرابه ای بسازند که بر سر همه ما فرو خواهد ریخت.

با این توصیف پذیرش نقاط امیدبخش و واقعی کارنامه ارائه شده از سوی رئیس جمهوری و در کنار انتقاد منطقی و اصولی به بخش های قابل نقد آن توسط طیف های مختلف در این شرایط زمانی، می تواند عظیمترین نماد استحکام نظام و پشتوانه امید اجتماعی مردم ما باشد و مسیری روشن تر برای افق تغییرات 1400 را ترسیم کند. چنین رویکردی به آن معناست که نظام جمهوری اسلامی در اوج فشارها هم دستاوردهای ملموس و قابل قبولی داشته و هم اینکه به چنان سطحی از آزادی رسیده و طیف های آن از چنان سطح متعالی شعور سیاسی برخوردار هستند که در حساس ترین شرایط نیز میدان نقد منصفانه و رقابت عادلانه تعطیل نمی گردد.

*مشاور عالی سابق رئیس جمهوری

منبع: ایران